Đền Quán Thánh (Pagode de Grand Boudha)

Cái tên nay quen dùng là tập hợp những giá trị của di tích này tích tụ trong lịch sử Thăng Long – Hà Nội. Vua Lý Thải Tổ định đô đã phong Trấn Vũ là Huyền thiên Trấn Vũ Châu quân coi giữ mặt Bắc thành (1010). Lý Thánh Tông xây đền thờ Trấn Vũ (1012). Đến đời Lê Thành Tông (1474) cùng với việc mở rộng thành Thăng Long, cho xây Đền Trấn Vũ tại địa điểm hiện tại. Đến đời Chúa Trịnh Tạc (1677) thì cho đúc tượng Ngài nặng tới 4 tấn đồng.

Đạo Giáo phát triển nên đã là Đền lại thêm là Quán và Thần nay lại hiển Thánh, đã thiêng lại thêm thiêng. Đền Quán Thánh qua thời gian nhiều lần đã được trùng tu. Đến năm 1893 có trùng tu lớn và Kinh lược Bắc kỳ cho xây thêm 4 trụ của Tam quan có bậc đi xuống mặt nước Tây Hồ.

Sau này, đường Cổ Ngư được cải tạo thành đường Thanh Niên (1958) nên đền Quán Thánh lại nép vào bên lề đường như ngày nay và vẫn giữ được những cổ thụ thêm phần cổ kính ngôi đền cùng tuổi với Thăng Long.